Σωκράτης

Ο Σωκράτης (469 – 399 π.Χ.) ήταν ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους της αρχαίας Ελλάδας και θεωρείται ο θεμελιωτής της δυτικής φιλοσοφίας. Γεννήθηκε στην Αθήνα και, αν και δεν έγραψε ποτέ ο ίδιος κάποιο έργο, οι ιδέες και η διδασκαλία του διασώθηκαν μέσω των έργων των μαθητών του, κυρίως του Πλάτωνα και του Ξενοφώντα.

 

Ο Σωκράτης ανέπτυξε έναν νέο τρόπο φιλοσοφικού διαλόγου, γνωστό ως Σωκρατική μέθοδος ή διαλεκτική μέθοδος. Η μέθοδος αυτή βασιζόταν στην υποβολή ερωτήσεων, μέσα από τις οποίες ο συνομιλητής οδηγείται στην ανακάλυψη της αλήθειας μόνος του. Ο στόχος του Σωκράτη ήταν να προκαλέσει τους ανθρώπους να αμφισβητήσουν τα πιστεύω τους και να εξετάσουν τις ηθικές αρχές και αξίες που ακολουθούν.

 

Κεντρική ιδέα της φιλοσοφίας του Σωκράτη ήταν ότι η αρετή είναι γνώση και ότι η κακή συμπεριφορά οφείλεται στην άγνοια. Πίστευε πως όποιος γνωρίζει τι είναι το καλό, θα ενεργεί σύμφωνα με αυτό, και συνεπώς το κακό προκύπτει από άγνοια ή λάθος αντίληψη του καλού. Επιπλέον, ο Σωκράτης ισχυριζόταν ότι η ευδαιμονία, η αληθινή ευτυχία, εξαρτάται από την ηθική αρετή και όχι από τα υλικά αγαθά ή τις εξωτερικές συνθήκες.

 

Η φιλοσοφική αναζήτηση του Σωκράτη, καθώς και η κριτική του προς τις καθιερωμένες αντιλήψεις και τις αθηναϊκές αρχές, τον έφεραν αντιμέτωπο με πολλούς ισχυρούς της εποχής του. Το 399 π.Χ. κατηγορήθηκε για -διαφθορά των νέων- και για -ασέβεια προς τους θεούς της πόλης-. Η δίκη του κατέληξε σε καταδίκη και εκτελέστηκε με την κατανάλωση κώνειου, ακολουθώντας τις παραδόσεις της εποχής.

 

Ο Σωκράτης άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στη φιλοσοφία, καθώς οι ιδέες του ενέπνευσαν πλήθος φιλοσόφων, μεταξύ των οποίων ο Πλάτων, ο οποίος κατέγραψε τους διαλόγους του Σωκράτη. Μέσα από αυτούς τους διαλόγους, ο Σωκράτης έγινε το σύμβολο του ανθρώπου που είναι αφοσιωμένος στην αναζήτηση της αλήθειας, ακόμα και αν αυτό κοστίζει τη ζωή του.

 

Η φιλοσοφία του Σωκράτη είναι θεμέλιο της ηθικής και της φιλοσοφικής έρευνας, και η επιρροή του παραμένει διαχρονική στην ιστορία της σκέψης.