Πώς να αντιμετωπίσετε το άγχος των εξετάσεων - Η σύγχρονη κοινωνία θέτει από πολύ νωρίς τα παιδιά σε καταστάσεις έντονης πίεσης και ανταγωνισμού, με το άγχος να φτάνει στο  αποκορύφωμά του κάθε εξεταστική περίοδο

ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ αρκετές φορές, λανθασμένα, αυξάνουν το άγχος των παιδιών με τις συνεχείς πιέσεις τους, τονίζοντάς τους ότι τυχόν αποτυχία δεν είναι επιτρεπτή

Την περίοδο των εξετάσεων, είτε πρόκειται για κακούς είτε για καλούς μαθητές, το μόνο σίγουρο είναι το άγχος που έχουν όλα τα παιδιά αν θα επιτύχουν ή θα αποτύχουν. Η περίοδος των εξετάσεων είναι ιδιαίτερα κουραστική, τόσο πνευματικά και ψυχικά όσο και σωματικά. Το σημαντικότερο για τα παιδιά αυτήν τη δύσκολη φάση είναι να ξέρουν πως έχουν την αγάπη και τη συμπαράσταση των γονιών τους, είτε πετύχουν είτε αποτύχουν.

Αρκετές φορές οι γονείς, λανθασμένα, αυξάνουν το άγχος των παιδιών με τις συνεχείς πιέσεις τους, τονίζοντάς τους ότι τυχόν αποτυχία δεν είναι επιτρεπτή. Το πρόγραμμα όλης της οικογένειας αλλάζει και οι εξετάσεις είναι το επίκεντρο όλου του σπιτιού με αποτέλεσμα το παιδί να φορτώνεται μεγαλύτερο άγχος. Οι μαθητές χρειάζεται αυτήν τη στιγμή να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια, αφού με σωστές τεχνικές μπορούν να κερδίσουν την τελευταία μάχη της σχολικής χρονιάς.

Η σύγχρονη κοινωνία θέτει από πολύ νωρίς τα παιδιά σε καταστάσεις έντονης πίεσης και ανταγωνισμού, με το άγχος να φτάνει στο αποκορύφωμά του κάθε εξεταστική περίοδο.

Το άγχος, παρόλο που αποτελεί ένα εμπόδιο για το άτομο να αποδώσει στο έργο του, είναι μια φυσιολογική αντίδραση μπροστά σε μία δύσκολη ή επικίνδυνη κατάσταση. Το άγχος δεν είναι πάντοτε αρνητικό αλλά οι επιπτώσεις του είναι ανάλογες με το πώς θα το χειριστεί το κάθε άτομο. Κάτω από κατάλληλες συνθήκες, το άγχος μπορεί να είναι δημιουργικό και να αποτελεί κινητήρια δύναμη για τους μαθητές.

Βασικές αιτίες πρόκλησης άγχους είναι η έλλειψη καλής προετοιμασίας ή το υπερβολικό διάβασμα πριν από την εξέταση, ο κακός προγραμματισμός του χρόνου διαβάσματος, οι λανθασμένες στρατηγικές μελέτης, η σύγκριση με τους συνομηλίκους του από τους γονείς και οι αρνητικές επιπτώσεις μιας τυχόν αποτυχίας.

Ενώ το άγχος είναι μια κατάσταση που μπορεί να ελεγχθεί με διάφορες τεχνικές, πολλές φορές καταβάλλει τα άτομα και εμφανίζεται με διάφορα συμπτώματα, τα οποία οι γονείς χρειάζεται να προσέξουν:

· Το παιδί παρουσιάζει σωματικά προβλήματα όπως πονοκεφάλους, πόνο στο στομάχι, ζαλάδες και τρέμουλο στα χέρια.
· Ο μαθητής αλλάζει συμπεριφορά, γίνεται ευέξαπτος και ευερέθιστος.
· Επικεντρώνεται σε αρνητικές σκέψεις και κυρίως στην αποτυχία, μειώνοντας την αυτοπεποίθησή του.
· Το υπερβολικό άγχος μπορεί να επηρεάσει ακόμη και τη μνήμη του μαθητή, παρόλο το διάβασμα και τις γνώσεις του.
· Πολλοί μαθητές, λόγω του υπερβολικού άγχους τους, οδηγούνται σε απόσυρση, που πολλές φορές ερμηνεύεται από τους γονείς ως αδιαφορία.
· Το άτομο παρουσιάζει διαταραχές στη διατροφή και στον ύπνο.
· Ο μαθητής απομονώνεται στον εαυτό του και αισθάνεται ότι κανείς δεν τον καταλαβαίνει.

Συμβουλές για σωστό διάβασμα και αντιμετώπιση του άγχους

· Ο χώρος μελέτης του μαθητή πρέπει να είναι ιδιαίτερος, χωρίς την παρεμβολή εξωτερικών ερεθισμάτων που αποσπούν την προσοχή του.
· Ο μαθητής χρειάζεται να έχει οργανωμένο τον χώρο μελέτης με όλα τα απαραίτητα, για να μη διακόπτει συνεχώς.
· Ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διαβάσματος μπορεί να μειώσει το άγχος και να δημιουργήσει στον μαθητή ένα αίσθημα ασφάλειας.
· Ιδιαίτερα βοηθητικό είναι ο μαθητής να σπάσει τη μελέτη σε μικρότερα κομμάτια, τα οποία μπορεί να χειριστεί πιο εύκολα.
· Ο χρόνος χαλάρωσης και ψυχαγωγίας είναι απαραίτητος για την καλύτερη απόδοση του μαθητή. Έρευνες υποστηρίζουν ότι δέκα λεπτά διάλειμμα είναι απαραίτητο μετά από μία ώρα διαβάσματος.
· Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη μεγιστοποίηση του αποτελέσματος της μελέτης. Επίσης, η γυμναστική βοηθά το άτομο να χαλαρώσει και να εκτονωθεί.
· Ο ελάχιστος χρόνος ύπνου πρέπει να είναι τουλάχιστον 8 ώρες την ημέρα.
· Ένα θετικό και αισιόδοξο μήνυμα για τα παιδιά είναι να λένε στον εαυτό τους ότι θα κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να επιτύχουν τον στόχο τους.
· Ορισμένες τεχνικές χαλάρωσης για τα παιδιά είναι κατά τη διάρκεια των εξετάσεων να αφιερώνουν λίγο χρόνο να παίρνουν βαθιές ανάσες με κλειστά τα μάτια και να προσπαθούν να κάνουν θετικές σκέψεις.
· Ας μην ξεχνάμε ότι οι εξετάσεις μετράνε πόσο μελέτησε κάποιος την εξεταστέα ύλη, και όχι την αξία του ατόμου.
· Η επιτυχία στις εξετάσεις είναι καθοριστική για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο αλλά δεν είναι αναγκαία προϋπόθεση για μια ευτυχισμένη και δημιουργική ζωή.

Συμβουλές προς τους γονείς

· ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ πρέπει να προσπαθήσουν να μειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο το άγχος των παιδιών καθώς μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στην απόδοσή τους. Η αγάπη και η αποδοχή είναι αναγκαία συστατικά για να μπορέσει το παιδί να αποδώσει όσο καλύτερα γίνεται τις γνώσεις του. Η συνεχής ενθάρρυνση και κατανόηση από μέρους των γονιών σε στιγμές αδυναμίας και άγχους είναι απαραίτητη.
· Ποτέ μην πείτε στο παιδί σας ότι απογοητευτήκατε από μιαν αποτυχία του, αλλά προσπαθήστε να του δώσετε κουράγιο να προσπαθήσει περισσότερο την επόμενη φορά.
· Μην υποχρεώνετε το παιδί σας να διαβάζει όταν είναι κουρασμένο.
· Μη συγκρίνετε το παιδί σας με τους συνομηλίκους του ως προς τις αποδόσεις και τον χρόνο διαβάσματος, καθώς κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό μάθησης και τις δικές του δυνατότητες.
· Μία τυχόν αποτυχία δεν είναι αντιπροσωπευτική του γονεϊκού σας ρόλου.
· Φροντίστε να συζητάτε με τα παιδιά σας για όλα τα θέματα που τα αφορούν και μην επικεντρώνεστε στις εξετάσεις.

ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ
[email protected]

BSc Psychology, MSc Developmental and Educational Psychology