Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ ΝΤΑΛΟΥΚΑΣ, παιδίατρος, πρόεδρος Οργανισμού Υγείας Δήμου Αμαρουσίου

Κάθε χρόνο, πριν από το άνοιγμα των σχολείων, οι γονείς φέρνουν τα παιδιά στον παιδίατρο για να τα εξετάσει και να συμπληρώσει διάφορα έντυπα που πιστοποιούν την καλή τους υγεία. Η παιδιατρική εξέταση είναι καθαρά προληπτική και γίνεται προκειμένου να αναγνωριστούν όλα εκείνα τα παιδιά που έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας, έτσι ώστε είτε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης από τους γιατρούς, είτε να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα και προσοχή από τους εκπαιδευτικούς κατά τη φοίτησή τους στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ή και τα δύο μαζί.

Αυτή είναι η κεντρική ιδέα που ώθησε και ωθεί, όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, το πρόγραμμα του προληπτικού ιατρικού ελέγχου των παιδιών αλλά και των εφήβων.Το ερώτημα που προκύπτει είναι προφανές.

«Πώς είναι δυνατόν ένα παιδί να φτάσει στην πρώτη Δημοτικού ή Γυμνασίου και να έχει ξεφύγει κάποιο πρόβλημα υγείας;».

Μην ξεχνάτε ότι όλοι οι γονείς δεν ενδιαφέρονται το ίδιο για τα παιδιά τους. Υπάρχουν δυστυχώς αρκετοί ακόμα που πηγαίνουν τα παιδιά τους στον παιδίατρο μόνο όταν είναι άρρωστα και όχι για προληπτικό έλεγχο. Από την άλλη δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε μία ή και σε πολλές ακόμα κλινικές παιδιατρικές εξετάσεις ενός παιδιού υπάρχει πιθανότητα κάποιο πρόβλημα υγείας να διαφύγει από τη διάγνωση. Τα λάθη και οι αμέλειες είναι ανθρώπινα και είναι δυστυχώς αρκετές οι φορές που για να μην ξεφύγει κάτι θα πρέπει να ερωτηθεί και να ελεγχθεί συγκεκριμένα και πολλές φορές.

Η ιδιαιτερότητα αυτή έχει δημιουργήσει την ανάγκη δημιουργίας σωστών προγραμμάτων προληπτικού ελέγχου.

Τα προγράμματα αυτά πρέπει να είναι κρατικής μέριμνας και να εφαρμόζονται σε όλα τα Ελληνόπουλα. Σε ιδανική κατάσταση, αλλά εντελώς θεωρητική, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν συμβαίνει, θα έπρεπε να υπάρχει στενή συνεργασία όλων των υγειονομικών φορέων και ιδρυμάτων έτσι ώστε να επιτυγχάνεται το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα.

Στη χώρα μας δυστυχώς το βάρος δεν φαίνεται να έχει πέσει τόσο στην πρόληψη όσο στη θεραπεία. Μόλις τα τελευταία χρόνια δειλά δειλά το υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας έχει συμπεριλάβει στο μπλε βιβλιάριο υγείας που δίνει σε όλα τα νεογέννητα μερικές σελίδες προληπτικού ελέγχου, αλλά χωρίς να υπάρχει κάπου γραπτή ενημέρωση προς τους γονείς για τη σπουδαιότητα και την αναγκαιότητα αυτού του ελέγχου.

Ακόμα χειρότερα, πρακτικά τουλάχιστον μέχρι σήμερα, αυτό που συμβαίνει είναι τα σχολεία να μοιράζουν στα παιδιά αυτά τα χαρτιά του προληπτικού ελέγχου και να ζητούν από αυτά να τα φέρουν συμπληρωμένα μέσα σε 5-7 ημέρες από τους παιδιάτρους. Σκεφτείτε λοιπόν τι γίνεται στα ιατρεία των παιδιάτρων, των νοσοκομείων αλλά και των ασφαλιστικών ταμείων μέσα στο διάστημα αυτών των ημερών. Πρακτικά δεν είναι δυνατόν να εξεταστούν οι χιλιάδες των παιδιών μέσα σε λίγες μέρες. Υπάρχουν δυστυχώς εικονικά συμπληρωμένα χαρτιά και αυτό συμβαίνει είτε γιατί ο όγκος των παιδιών που πρόκειται να εξεταστούν είναι δυσανάλογος με το χρόνο που ο γιατρός διαθέτει είτε γιατί οι γονείς πιέζουν το γιατρό να συμπληρώσει το χαρτί χωρίς να εξετάσει το παιδί, αφού θεωρούν το χαρτί κάτι το επουσιώδες και γραφειοκρατικό. Ο προγραμματισμός για προληπτικό έλεγχο είναι ανάγκη να γίνεται σε βάθος χρόνου και όχι μέσα σε λίγες μέρες, έτσι ώστε και σωστά να πραγματοποιείται αλλά και οι γονείς με τα παιδιά τους να έχουν το χρονικό περιθώριο να επισκεφτούν το γιατρό τους.

Ας δούμε όμως εμείς, θεωρητικά τουλάχιστον, τι ακριβώς περιλαμβάνει ο προληπτικός έλεγχος.

Μια καλή προληπτική εξέταση πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα που ποικίλλουν για κάθε ηλικία και για ορισμένες εργαστηριακές εξετάσεις.

Βασική προϋπόθεση είναι η καλή λήψη και γνώση του ατομικού και οικογενειακού ιστορικού. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλά νοσήματα είναι οικογενώς μεταδιδόμενα και άρα έχει σημασία ο εκάστοτε γιατρός να είναι γνώστης τέτοιων προβλημάτων προκειμένου να κάνει τους απαραίτητους ελέγχους ή και να συμβουλεύσει σωστά τους γονείς.

Η ηλικία εξάλλου κατά την οποία εμφανίζονται τέτοια νοσήματα ποικίλλει και πρέπει να λαμβάνεται υπ' όψιν. Για παράδειγμα όταν στην οικογένεια υπάρχουν γονείς με υψηλή μυωπία, ο παιδίατρος θα πρέπει να ανησυχεί και να ελέγχει την όραση από τη γέννηση του παιδιού.

Επίσης οι ομάδες των πασχόντων από κάποιο χρόνιο νόσημα παιδιών θα πρέπει να ακολουθούν το δικό τους προληπτικό πρόγραμμα ελέγχου.