Γοργίας

Ο Γοργίας ήταν ένας από τους σημαντικότερους σοφιστές και ρήτορες της αρχαίας Ελλάδας, γεννημένος περίπου το 485 π.Χ. στη Λεοντίνα της Σικελίας. Σπούδασε φιλοσοφία και ρητορική και είναι γνωστός για την ικανότητά του στον πειστικό λόγο και στη διατύπωση παραδόξων επιχειρημάτων.

 

Ο Γοργίας πίστευε ότι η ρητορική ήταν η τέχνη του λόγου που μπορούσε να πείσει τους ανθρώπους ανεξάρτητα από το αν αυτό που λεγόταν ήταν αληθινό ή όχι. Η ικανότητά του αυτή αναδείχθηκε ιδιαίτερα στην Αθήνα, όπου έγινε περιζήτητος δάσκαλος της ρητορικής. Από τα πιο γνωστά έργα του είναι η ομιλία του «Ελένη», στην οποία υπερασπίζεται την Ελένη της Τροίας, υποστηρίζοντας πως δεν ήταν υπεύθυνη για τον Τρωικό πόλεμο. Άλλο έργο του είναι το «Περί του Μη Όντος», όπου αναπτύσσει φιλοσοφικές θέσεις γύρω από την έννοια του είναι και του μη είναι, σε μια σχεδόν μηδενιστική κατεύθυνση.

 

Μια από τις πιο γνωστές φράσεις του είναι το εξής τριμερές απόσπασμα:

 

1. «Τίποτα δεν υπάρχει».

2. «Αν υπήρχε κάτι, δεν θα μπορούσαμε να το γνωρίσουμε».

3. «Κι αν μπορούσαμε να το γνωρίσουμε, δεν θα μπορούσαμε να το επικοινωνήσουμε».

 

Ο Γοργίας πίστευε πως οι λέξεις μπορούν να επηρεάσουν την ψυχή, και ότι η ρητορική είναι μια δύναμη που μπορεί να εξουσιάζει τους ανθρώπους. Δίδαξε την αβεβαιότητα και τον σχετικισμό, και θεωρείται πως προετοίμασε το έδαφος για τη ρητορική που θα αναπτύσσονταν αργότερα από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, αν και εκείνοι τον αντιμετώπισαν συχνά με κριτική.

 

Η επιρροή του Γοργία ήταν μεγάλη και η φιλοσοφία του συνεχίζει να συζητείται, κυρίως λόγω της προσέγγισής του στις έννοιες της πραγματικότητας και της γλώσσας.