Περιγραφή: Το δελφίνι είναι αναμφίβολα το αγαπημένο θηλαστικό των ελληνικών θαλασσών. Στη χώρα μας απαντώνται εννέα είδη από ένα σύνολο τριάντα δύο ειδών που παρατηρούνται παγκοσμίως.

Τα δελφίνια ανήκουν στην τάξη των κητωδών (78 είδη περίπου) όπως και οι συγγενικές τους φάλαινες. Οι πρόγονοι των σημερινών δελφινιών εμφανίστηκαν πριν από 65.000.000 χρόνια και οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι ήταν χερσαία θηλαστικά που με την πάροδο του χρόνου προσαρμόστηκαν στο υγρό στοιχείο και έγιναν αμφίβια, προτού εξελιχθούν σε θαλάσσια θηλαστικά. Αναπνέουν με πνεύμονες και διατηρούν, όπως ο άνθρωπος, σταθερή τη θερμοκρασία του σώματός τους ανεξάρτητα από αυτήν του περιβάλλοντος. Καλύπτονται από ένα παχύ στρώμα λίπους, το οποίο προσφέρει μόνωση και βοηθά στην κολύμβηση. Τα θωρακικά πτερύγια βοηθούν επίσης στην κολύμβηση, το ουραίο χρησιμοποιείται για ώθηση, ενώ το ραχιαίο προσφέρει ισορροπία μέσα στο νερό.

Στο μεγάλο και καμπύλο μέτωπό τους βρίσκεται το σύστημα ηχοεντοπισμού, ένα είδος σόναρ, με τη βοήθεια του οποίου προσανατολίζονται, εντοπίζουν την τροφή και επικοινωνούν μεταξύ τους. Επίσης, μπορούν και επικοινωνούν με σφυρίγματα, κρότους και ήχους που παράγουν με τα σαγόνια τους. Τα δελφίνια φαίνεται να έχουν αναπτύξει ένα είδος επικοινωνίας, το οποίο οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει να αποκωδικοποιήσουν.

Μετά την ηλικία των πέντε ετών είναι ικανά προς αναπαραγωγή και κάθε δύο με τρία χρόνια, έπειτα από κύηση 12 μηνών, γεννούν ένα μικρό, μήκους περίπου 1μ., το οποίο θηλάζει και παραμένει με τη μητέρα του τρία έως έξι χρόνια.

Στις ελληνικές θάλασσες απαντώνται τέσσερα είδη δελφινιών : το ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus), το ζωνοδέλφινο (Stenella coeruleoalba), το κοινό (Delphinus delphis), και με μικρότερη παρουσία το σταχτοδέλφινο

Οι φυσικοί εχθροί των δελφινιών είναι ελάχιστοι. Κι όμως τα δελφίνια κινδυνεύουν στη Μεσόγειο αλλά και σε όλο τον κόσμο, εξαιτίας μιας σειράς ανθρώπινων δραστηριοτήτων, όπως είναι η θαλάσσια ρύπανση, ο κυριότερος ίσως κίνδυνος για την επιβίωση των κητωδών. Καθώς τα δελφίνια βρίσκονται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας συγκεντρώνουν μεγάλες ποσότητες τοξικών ουσιών στο σώμα τους. Ένα μεγάλο μέρος αυτών περνάει μέσω του θηλασμού και στις επόμενες γενεές. Μερικοί από τους ρυπαντές είναι τόσο τοξικοί ή συγκεντρώνονται σε τόσο μεγάλες ποσότητες που προκαλούν άμεσο θάνατο. Συχνότερα όμως, εξασθενούν τον οργανισμό, προκαλούν επιπλοκές στην αναπαραγωγή, χρόνιες ασθένειες ή δυσλειτουργίες και κατά συνέπεια απειλούν την επιβίωσή των δελφινιών. άλλοι κίνδυνοι που συντρέχουν είναι η τυχαία σύλληψή τους σε αλιευτικά εργαλεία. Η χρήση αφρόδιχτων και το λαθραίο ψάρεμα με δυναμίτιδα ευθύνονται για το θάνατο χιλιάδων δελφινιών και άλλων θαλάσσιων θηλαστικών κάθε χρόνο. Η υπεραλίευση, που προκύπτει από την όλο και μεγαλύτερη απαίτηση του ανθρώπου για τροφή από τη θάλασσα κι έχει σαν αντίκτυπο την εξάντληση των αλιευτικών πόρων, επηρεάζοντας άμεσα την επιβίωση των δελφινιών. Δελφίνια που πιθανά δυσκολεύονται να εντοπίσουν τροφή, έλκονται από τη λεία που είναι παγιδευμένη στα δίχτυα και δημιουργούν συχνά ζημιές στα αλιευτικά εργαλεία με οικονομικό αντίκτυπο στους αλιείς.

Δυστυχώς, μεταξύ άλλων, η εσκεμμένη θανάτωσή τους. Ένα, ένα τα είδη των μεγάλων φαλαινών αλιεύθηκαν σε σημείο να κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Το 1986, μετά από συντονισμένες προσπάθειες πολλών περιβαλλοντικών οργανώσεων συμφωνήθηκε η απαγόρευση της φαλαινοθηρίας. Επίσης, Πολλά είδη δελφινιών αλιεύονται τώρα πιο έντονα σε σχέση με το παρελθόν στην προσπάθεια να αντικατασταθεί το κρέας της φάλαινας στην αγορά, μετά την επίσημη απαγορέυση της φαλαινοθηρίας. Παρόλα αυτά, εκατοντάδες φαλαινών αλιεύονται ακόμα με την δικαιολογία της επιστημονικής έρευνας. Παράλληλα, η ανταγωνιστική σχέση των δελφινιών με τους ψαράδες είναι μια άλλη περίπτωση σκόπιμης θανάτωσης δελφινιών, όπου έχουν αναφερθεί μεμονωμένες περιπτώσεις με χρήση κυνηγετικών όπλων. Η υποβάθμιση της παράκτιας ζώνης. Είδη όπως το ρινοδέλφινο, που ζουν σε παράκτιες περιοχές δέχονται άμεσα τις επιπτώσεις της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης της παράκτιας ζώνης. Μεγάλα έργα όπως η κατασκευή μεγάλων λιμανιών, ιχθυοκαλλιεργειών και η έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην ισορροπία του της παράκτιας οικοσυστήματος. Τέλος, η σκόπιμη σύλληψή τους, ένα πρόβλημα σε διεθνές επίπεδο, όπου τα δελφίνια στη συνέχεια βρίσκονται σε καθεστώς αιχμαλωσίας για ποικίλους λόγους (δελφινάρια, στρατιωτικά πειράματα, κ.ά).

Το WWF Ελλάς, σε συνεργασία με άλλες 12 διεθνείς και ελληνικές ερευνητικές και περιβαλλοντικές ΜΚΟ ζητά την άμεση λήψη διαχειριστικών μέτρων της αλιείας για την προστασία ενός από τους τελευταίους πληθυσμούς κοινού δελφινιού της Μεσογείου στην περιοχή Natura 2000 του εσωτερικού αρχιπελάγους του Ιονίου ζητούν από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.

Σύμφωνα με τα επιστημονικά στοιχεία, η υπεραλίευση κυρίως από γριγρί έχει προκαλέσει την καταστροφή του θαλάσσιου οικοσυστήματος και την δραματική μείωση του αριθμού κοινών δελφινιών από 150 σε 15 μέσα σε μόνο 10 χρόνια. Τα δεδομένα δείχνουν ότι η συρρίκνωση του πληθυσμού των κοινών δελφινιών, αλλά και του τόνου, προκλήθηκε κυρίως από την εξάντληση της τροφής τους λόγω υπεραλίευσης. Το κοινό δελφίνι είναι ένα από τα 4 είδη δελφινιών που ζουν στη χώρα μας και ο πληθυσμός της περιοχής Natura του εσωτερικού αρχιπελάγους του Ιονίου είναι ένας από τους τελευταίους πληθυσμούς της Μεσογείου. Ο μεσογειακός πληθυσμός κοινών δελφινιών έχει συρρικνωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια και θεωρείται υπό εξαφάνιση.

Πηγή: WWF